Donald Trump heeft donderdag tijdens het bezoek van de Italiaanse premier Meloni een uitnodiging aanvaard om ‘binnenkort’ Rome te bezoeken. Dat zet meteen de deur open voor een ontmoeting met de EU om de heffingen te bespreken.
De Italiaanse premier Giorgia Meloni kan opgelucht ademhalen: haar bezoek aan het Witte Huis en aan een onvoorspelbare leider als Donald Trump verliep zonder uitschuivers of incidenten. De Amerikaanse president ontving Meloni – die hij als “een vriendin” omschreef – donderdag voor de lunch, gevolgd door een gesprek in het Oval Office. Dat maakt van Meloni de eerste Europese leider die officieel op bezoek mocht bij Trump sinds de Amerikaanse president op 2 april een heffingenoorlog met de wereld is gestart.
Meloni is nu al maanden in een ingewikkelde balanceeract verwikkeld. Haar radicaal-rechtse en nationalistische agenda vertoont sterke gelijkenissen met die van Trump en zijn vicepresident J.D. Vance, die vrijdag Rome bezoekt en daar Meloni terugziet. Tegelijk beseft de Italiaanse premier dat het economische, politieke en militaire lot van haar land sterk verbonden is met de rest van Europa. De Europese Unie en de Italiaanse oppositie waren bezorgd dat Meloni haar ‘Italy first’-agenda te sterk zou uitspelen in Washington, ten nadele van de EU.
Maar dat deed ze niet. Vooraf had Meloni, die zichzelf als een bruggenbouwer ziet tussen de EU en de VS, met Commissievoorzitter Ursula von der Leyen gepraat over haar bezoek aan Washington. Ook de nieuwe Duitse bondskanselier Friedrich Merz, die nog niet door Trump werd ontvangen, besprak het delicate bezoek met haar. Omdat de Europese Commissie vergaande bevoegdheden heeft wat betreft handel, had de Italiaanse premier geen officieel mandaat om namens de EU over de heffingen te onderhandelen. Maar ze kon wél een charmeoffensief inzetten en Trump verleiden tot rechtstreekse besprekingen, in Europa.
Charmeoffensief
Meloni zei verschillende dingen die Trump als muziek in de oren klonken. De Italiaanse premier zei als doel te hebben “het Westen weer groot te maken” – een allusie op Trumps verkiezingsslogan ‘Make America Great Again’ – en benadrukte de punten van overeenstemming tussen de VS en Italië onder haar leiding, zoals de strijd tegen illegale migratie en synthetische drugs, tegen ‘woke’ en tegen “degenen die onze geschiedenis willen uitwissen”. Terwijl Trump enthousiast knikte, zat J.D. Vance even verderop te glunderen.
Het charmeoffensief leek te werken. Trump aanvaardde Meloni’s uitnodiging om “in de nabije toekomst” Rome te bezoeken, en de “mogelijkheid te overwegen” om dan ook te spreken met de EU. Trump zei voor de lunch al dat hij “100 procent zeker is” dat er ook met de EU zo’n deal zal worden bereikt. De VS hebben importheffingen van 25 procent aangekondigd voor aluminium en staal. De aangekondigde heffingen van 20 procent voor alle producten uit de EU zijn voor 90 dagen gepauzeerd, een periode waarin ook de Unie voorlopig de invoering van tegenmaatregelen bevriest.
Worstelende tolk
Een regelrechte handelsoorlog vermijden, is ook van rechtstreeks belang voor Italië, beseft Meloni. De VS zijn de belangrijkste handelspartner van Italië buiten de EU, en Italië doet ook rechtstreekse buitenlandse investeringen in de VS. Meloni stipte slim aan dat “de komende jaren Italiaanse bedrijven zo’n 10 miljard zullen investeren” en dat de economieën sterk verweven zijn, wat “niet alleen geldt voor Italië, maar voor de hele EU”. Zakenman Trump spitste de oren.
Tijdens het vragenmoment met de pers in het Witte Huis werd het wel even spannend. Een Italiaanse reporter vroeg Meloni wat ze ervan vond dat Trump de Oekraïense president Volodymyr Zelensky de schuld geeft van de oorlog. De Italiaanse premier zei dat iedereen wist hoe zij erover dacht: ”Poetin is Oekraïne binnengevallen, maar nu moet worden gewerkt aan een duurzame en rechtvaardige vrede.” Toen de tolk worstelde met de vertaling, onderbrak Meloni haar haastig, om de boodschap af te leiden naar de Italiaanse belofte om de defensie-uitgaven te verhogen naar 2 procent van het bbp, zoals de Navo al jaren vraagt. Over Zelensky zei Trump dat hij hem “niet de schuld geeft” – om meteen erna precies dat te doen: “Ik ben geen grote fan van hem.”
|